SITUATA ME TË DREJTAT E NJERIUT ‒ RAPORT MUJOR, Prill 2025

Në fillim të prillit, Platforma për Barazi Gjinore dhe Rrjeti për Mbrojtje nga Diskriminimi reaguan ashpër ndaj ndryshimeve dhe plotësimeve në Ligjin për arsimin fillor dhe Ligjin për tekstet shkollore për arsimin fillor dhe të mesëm, të cilat legalizojnë diskriminimin dhe dhunën, dhe fshijnë temat e shëndetit seksual dhe riprodhues dhe barazisë gjinore. Këto ndryshime ligjore u miratuan pa konsultime me të rinjtë dhe komunitetin profesional dhe janë drejtpërdrejt në kundërshtim me nevojat e të rinjve.

Platforma për Barazi Gjinore dhe Rrjeti për Mbrojtje nga Diskriminimi, ndër të tjera, i kërkuan Presidentit të vendit të mos nënshkruajë dekretet për miratimin e ligjeve, si dhe Qeverisë dhe Parlamentit të rishqyrtojnë ligjet e fushës së arsimit që dëmtojnë drejtpërdrejt shëndetin e të rinjve. Ato kërkuan gjithashtu që të mbahet një seancë mbikëqyrëse mbi sfidat dhe pengesat në zbatimin e Ligjit për parandalimin dhe tjen nga diskriminimi para Komisionit të Përhershëm Hetimor për Mbrojtjen e Lirive
dhe të Drejtave të Qytetarëve.

Pas miratimit të këtyre ndryshimeve në Kuvend, Platforma për Barazi Gjinore dhe Rrjeti për Mbrojtjen nga
Diskriminimi i bënë thirrje publike Presidentes së shtetit që të mos nënshkruajë dekretet për ndryshimet dhe plotësimet në Ligjin për arsimin fillor dhe Ligjin për tekstet shkollore për arsimin fillor dhe të mesëm. Ajo ka firmosur dekretet dhe nuk ka nisur debat.

Më 2 prill 2025, në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë së Veriut u mbajt seanca e 24-të e Komisionit për Zgjedhje dhe Emërime, në të cilën u miratua një propozim-vendim për zgjedhjen e anëtarit të Komisionit për Parandalimin dhe Mbrojtjen nga Diskriminimi më pak se 24 orë pas mbajtjes së seancës publike dëgjimore.

Komisioni i Zgjedhjeve dhe Emërimeve u propozoi anëtarëve të Kuvendit Vecko Zdraveskin si komisioner të ardhshëm me mandat pesëvjeçar, një kandidat që është kuadër partiak dhe nuk i plotëson kriteret e përzgjedhjes. Rrjeti për Mbrojtje nga Diskriminimi kërkoi që Kuvendi të mos e pranonte këtë propozim dhe të mos votonte për këtë kandidat si anëtar të ardhshëm të KPMD-së.

Një qëndrim i tillë tregon një mungesë të plotë respekti për komunitetet e margjinalizuara, të cilat janë gjithashtu disa nga personat më të diskriminuar, dhe krijon dyshime reale se nëse ai do të ishte anëtar i KPMD-së, kandidati do të vepronte në mënyrë të paanshme dhe profesionale ndaj të gjithë qytetarëve. Nga ana tjetër, është plotësisht e paqartë se si Komisioni përcaktoi se kandidati i plotëson kriteret ligjore dhe është ekspert në parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi, kur nuk kishte më shumë se 10% të numrit të përgjithshëm të anëtarëve në Kuvend në seancë, ndërsa biografia e tij nuk tregon një ekspertizë të tillë, madje edhe interes.